فصل اول - نگاهی به الایزا در رابطه با دیگر شاخه ها

فصل اول

 

نگاهی به الایزا در رابطه با دیگر شاخه ها

 

این فصل حوزه هایی از دانش را که برای کاربرد مناسب الایزا لازم است بررسی و ارتباط های آنها را ذکر میکند.این اطلاعات برای دانشجویان و آنانی که به دانشجویان آموزش میدهند کاربردی است .طرحها ی حاوی توضیحات اختصاری نکات کلیدی برای نمایش چنین ارتباط هایی استفاده شده است .آنچه که در این تجربه نهفته است ملاحظاتی است درمورد الزامات دقیقی که کاربران در استفاده از الایزا باید به آن توجه کنند.توجه به دانش فزاینده در حیطه هایی که برجسته شده است هم در امر طراحی تولید الایزا و هم در ارزش نهایی هر تستی که طراحی میشود ضروری است.توجه ویژه ای می بایست در تعریف هرچه شفافتر اهداف الایزا صورت گیرد.طراحی یک تست تشخیصی برای یک بیماری خاص نیازمند این است که تمام داده های دیگر در ارتباط با بیولوژی بیماری به عنوان مثال انتی ژنیسیته و ساختار آن عامل ،تولید انتی بادی در حیوانات مختلف متعاقب عفونت ،ارزیابی کیفی انتی بادی ها به وسیله سنجش های مختلف و موجود بودن استاندارد یا سرم های کنترل مشخص باشد.بعضی از توجهات می بایست منعطف به تسهیلات ازمایشگاهی موجود باشد به عنوان مثال تجهیزات و ریاجنتهایی که هم اکنون طراحی شده اند ،حیوانات برای ازمایشگاههای کوچک ،حیوانات بزرگتر ازمایشگاهی ،بودجه برای خرید محصولات تجاری و پرسنل با تجربه.با این شیوه شانس تولید یک تست پایه دار برای حل مساله طرح شده بطور قابل توجهی بیشتر از موقعی است که تست با یک تکنیک ضعیف و یا بدون هیچ برنامه قبلی طراحی میشود.

شکل 1 تاکید میکند که ما بر الایزای هتروژن ببشتر توجه داریم که شامل مراحل جداسازی و یک فاز جامد است.چهار مزیت اصلی الایزا ارایه شده است که تمام آنها بیانگر این است که این شکل از الایزا موفق بوده و خواهد بود.

شکل 2 به سیستم های الایزا می پردازد و مراحل مختلف و ضروری و عوامل مهم هر مرحله را نشان میدهد.

شکل 3 تاکید دارد که استفاده از تجهیزات در انجام الایزا نیازمند مهارت هایی است و اینکه فرایندهایی ذهنی و فیزیکی لازم هستند.شکل 3 همچنین نشان میدهد که برای کارایی مناسب باید تجهیزات موجود و اماده باشند.

شکل 4 به بعضی از سیستم های انزیمی در الایزا می پردازد و حوزه هایی را مثال میزند که برای رسیدن به کارایی مطلوب درک انها ضروری است .درک کینتیک انزیمی ،واکنشهای کاتالیزی،خطرات ،و فرمولاسیون بافر (کنترل pH) تمام آنها ضروری هستند.

شکل 5 کاربرد الایزا را بصورت اتصال و برهم کنش های مهار/رقابت را برای حل یک مساله نشان میدهد.ضروری است که ماهیت شیمیایی و فییزیکی انتی بادیها و انتی ژنها درک شود ،به ویژه در مواردی که کار طراحی در میان است.درک هرچه کاملتر خصوصیات انتی ژنی عواملی که مورد بررسی قرار میگیرند برای بهره برداری هرچه بیشترازالایزا ضروری است به ویژه اگر نتایج قابل استفاده برای هر زمانی باشد.

شکل 6 به پردازش داده ها وتحلیل آنها میپردازد. اگر لازم است که داده ها تعبیر شوند شاخصهای اماری مختلفی باید طرح شود. و و در این مورد نیز صدق میکند که بدانیم چگونه واریانس نتایج را محاسبه کنیم و نمونه ها را مورد ارزیابی قرار دهیم. چنین مطالعاتی در واقع عملکرد الایزا ها را تعریف میکند و اجازه میدهد که به نتایج اندازه گیری شده اعتماد کنیم و به این وسیله به نتایج معنی ببخشیم. مفهوم کنترل سنجشها مطابق با استانداردها نیز ضروری است.

شکل 7 کاربرد درک اماری را در موارد اپیدمیولوژیکی تعمیم میدهد .یکی از کاربردهای رایج الایزا فراهم اوری داده ها در مورد جمعیت مورد مطالعه است.ویژگی های نمونه برداری (مقدار،تعداد،و غیره) به هنگام اتخاذ استراتژی برای کنترل بیماری حیاتی هستند.این مرور ساده باید به عنوان نکاتی قابل رجوع در هنگام طراحی و کاربردهای خاص ازالایزا استفاده گردد.این طرح ها باید برای خوانندگانی که کمتر با الایزا سروکار داشته اند کمک کننده باشد به ویژه بعد از مطالعه جزئیات در فصل های بعدی ، ونیز برای اموزش دهندگانی که قصد ایجاد امادگی بین دانشجویان را دارند.

 

 

این ها نکات کلیدی است که باید در این مرحله ابتدایی و هنگام استفاده از الایزا در ذهن نگه داشت.

1. الایزا یک ابزار برای حل مساله است
2. هر مساله باید هر چه شفافتر تعریف شود ،با توجه به تمام کارهای انجام شده قبلی که دربرگیرنده عوامل خاص دخیل و مرتبط است.
3. دیگر متدهای انالیز مشکل باید مرور شوند به ویژه هنگامی که تست ها درحال حاضر وجود دارند. اگر قرار است الایزا جایگزین تستهای موجود شود این کار پیچیدگی هایی دارد.

4. به ظرفیت تعداد ازمایش ها هم باید توجه شود.برای مثال وقتی الایزا در مقیاس بزرگ قراراست استفاده شود (کیت) ، بنابراین ریاجنت کافی ،سرم های استاندارد،کنژوگه ها(سری ساخت ها) ،و فراورده های انتی ژنی باید در دسترس باشند.تحقیقاتی که منتهی به سنجش های موفقی میشوند ودر آن ریاجنتها در مقیاس بزرگ به راحتی قابل تهیه نیستند نیازمند تخصص گسترده ای است تا فرمول آنها مشخص شود و یا اینکه در تناسب با یک ریاجنت تجاری عرضه شده بصورت محدود ساخته شود که قطعا از نظر ماندگار بودن دوامدار نخواهد بود.

5. وقتی تستی امکان دارد که بین گروه وسیعی از محققین  کاربرد داشته باشد ،شرایط ممکن ( تسهیلات ازمایشگاهی ،تخصص) هنگام طراحی سنجش باید مورد توجه قرار گیرد .عوامل انتقال فن اوری در این جا به ویژه در ازمایشگاههای کشورهای درحال توسعه ارتباط پیدا میکند.

دانش و مهارتهایی که هم در انجام الایزا و هم در استفاده از داده ها لازم است باید از منابع مختلف شامل کتابهای مرجع مربوط تهیه شود. همانند دیگر تمام تکنیکها مزیت نهایی،  خود تکنینک به تنهایی نیست بلکه جمع اوری و تحلیل  معنا دار داده ها است.موردی که در این مثالها گنجانده نشده است این است : قادریم ببینیم چه چیزی در حال انجام است و چرا ، و سادگی چیزی را که لازم است ، با کور شدن توسط فن اوری از دست ندهیم.بیشتر مسایل بعد از چند راهکار شفاف نسبتا اسان خواهند شد.

بنابراین یک فرد خبره در الایزا اول به مساله نگاه میکند ، مهارتهای فنی لازم راکسب میکند و تجهیزات لازم برای انجام تست را فراهم میکند و سپس داده ها را طبق طرحی برنامه ریزی شده بدست می اورد. همینطور داده های دیگر ازمایش ها و نوشتارهای علمی باید مد نظر قرار گیرند.این در مورد طراح سنجش صادق است و همچنین در مورد افرادی که از کیتهای از قبل طراحی شده استفاده میکنند نیز صدق میکند.مهارتهای لازم برای استفاده از یک کیت کمتر از آنچه که یک طراح کیت دارد نیست در واقع یک کیت در دستان یک کاربر غیر ماهر اغلب بی فایده است.بیشتر (90%)مشکلات مشاهده شده درکار با الایزا، از کاربران الایزای فاقد دانش معمول ،عیب در در اجرای دستورالعمل ها و تکنیک ضعیف و یا تجهیزات ناکارامد ناشی میشود. درصد باقی مانده مشکلات متاثراز آب با خلوص ضعیف است.